Ngày nay do phát triển đô thị hoá cũng như sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, thuốc trừ sâu nên số lượng chạch đồng trong tự nhiên bị suy giảm nghiêm trọng. Vì vậy, giá chạch đồng thương phẩm không ngừng tăng cao, khan hiếm, nhiều nơi gọi là “sâm đất” vì giá trị của chạch đồng mang lại sức khỏe cao đối với mọi người. Để phát huy được giá trị kinh tế nhiều hộ gia đình đã phát triển mô hình chăn nuôi chạch đồng tại nhà. Nếu muốn biết thêm nhiều về kỹ thuật nuôi chạch đồng thương phẩm, chúng tôi xin hướng dẫn quy trình nuôi chạch để mọi người cùng tìm hiểu và áp dụng qua bài viết dưới đây nhé!
Chuẩn bị ao nuôi chạch
Bà con có thể nuôi chạnh ở ao đất, bể xi măng, bể lót bạt. Tùy theo điều kiện đầu tư để quyết định diện tích nuôi. Nên thiết kế ao, bể có diện tích vừa phải, từ 5- 10 m2 để dễ chăm sóc, quản lý, thu hoạch. Ao, bể chủ động nước, cống lấy nước vào, tháo ra đối diện nhau là tốt nhất, đảm bảo mát về mùa hè, ấm về mùa đông.
Chọn con giống
Để tránh hao hụt nhiều, bà con nên mua giống cỡ lớn (khoảng 300 con/kg), chọn con giống đều cỡ, màu sắc tươi sáng, khỏe mạnh, không xây xát, không bệnh tật.
Chăm sóc và quản lý
Trước khi thả phải tắm chạch giống để phòng bệnh bằng nước muối 3% thời gian từ 10-15 phút, hoặc tắm bằng povidine liều lượng 5ml/m3 nước. Mật độ thả 50-100 con/m2.
Thức ăn và cách cho ăn
Chạch dễ nuôi hơn lươn, thức ăn của chạnh đơn giản hơn. Chạnh ăn mùn bã hữu cơ, khi chạnh còn nhỏ cho ăn thức ăn có độ đạm trên 30%. Sau đó giảm dần, nuôi 30 ngày sau dùng thức ăn có độ đạm 20 -25%, ngày cho ăn 2 lần (sáng, chiều tối). Trung bình 1,4 kg thức ăn cho 1 kg chạnh thương phẩm. Sau 3 tháng là có thể bán thương phẩm
Cho cá ăn bằng thức ăn công nghiệp, hàm lượng đạm từ 30 – 35%. Tùy vào kích cỡ của cá chọn lựa kích cỡ thức ăn viên cho phù hợp. Lượng thức ăn: 5 – 8% trọng lượng thân cá/ngày. Cho cá ăn ngày 2 lần vào lúc sáng sớm và chiều mát. Tuy nhiên, cá có tập tính ăn chủ yếu vào ban đêm, nên lượng thức ăn cho ăn vào chiều tối chiếm 70 – 80% lượng thức ăn trong ngày. Trộn thêm Vitamin C, men tiêu hóa vào thức ăn với liều lượng 3 – 5 g/kg thức ăn. Định kỳ cho ăn 2 lần/tháng, mỗi lần cho ăn liên tục từ 3 – 5 ngày.
Quan sát khả năng sử dụng thức ăn, tình trạng sức khỏe của cá và thời tiết để điều chỉnh lượng thức ăn phù hợp. Thường xuyên theo dõi tốc độ tăng trưởng của cá để điều chỉnh lượng thức ăn cho phù hợp.
Quản lý ao nuôi
Trong quá trình nuôi, thường xuyên theo dõi màu nước, các yếu tố môi trường để có biện pháp xử lý kịp thời. Cho cá ăn đầy đủ để cá lớn nhanh và tăng sức đề kháng, cá ít bị bệnh.
Định kỳ thay nước trong ao để tránh bị ô nhiễm. Khoảng 5 – 7 ngày thay nước một lần, lượng nước thay từ 30 – 50% lượng nước trong ao. Tùy vào độ lớn của cá mà thời gian thay nước rút ngắn. Định kỳ tháng/lần kiểm tra bệnh tật và tốc độ phát triển của cá.
Trong mùa mưa đánh vôi 2 lần/tháng, mùa nắng 1 lần/tháng để phòng bệnh cho cá (khoảng 2 kg/100 m2). Thường xuyên quan sát hoạt động bơi lội và khả năng bắt mồi. Để nắm bắt tình hình sức khỏe của cá và có chế độ chăm sóc hợp lý. Trong ao nên thả bèo tây để tạo chỗ trú ẩn và tránh nóng; tránh rét cho cá và làm rào chắn xung quanh ao nuôi để ngăn ngừa địch hại xâm nhập, tránh thất thoát.
Hướng dẫn cách phòng bệnh và trị bệnh
Phòng bệnh cho chạch
Chạch ít bị bệnh hơn lươn, tuy nhiên nếu để nước ô nhiễm nhiều ngày thì chạch cũng dễ bị bệnh. Chạch có thể bị nấm, đốm đỏ lở loét, bệnh đường ruột… Để phòng bệnh nên trộn thêm vitamin C, men tiêu hóa vào thức ăn cho chạch, định kỳ cho ăn 2 lần/tháng, mỗi lần 3-5 ngày liên tục. Ngoài ra còn phải cho ăn 4 đúng (đúng chất lương, đúng số lương, đúng thời gian, đúng vị trí). Chú ý thay nước định kỳ không để nước ô nhiễm.
Trị bệnh cho chạch
Khi phát hiện chạnh bị nấm có thể tắm cho chạnh bằng các loại hóa chất sau: nước muối 3%; hoặc KMn04 liều lượng 20g/m3 nước, thời gian 10-15 phút. Trộn kháng sinh vào thức ăn cho chạnh ăn.
Thu hoạch chạch
Khi chạnh đạt giá trị thương phẩm, trước khi xuất bán không cho chạch ăn trước 1 ngày, không dùng kháng sinh trước khi xuất bán 15 ngày. Đánh bắt cẩn thận không để chạnh xây xát, cho chạch vào thùng xốp, không cho nước, hoặc cho ít nước để chạnh không bị khô da.
