Nước ta nằm trong vùng khí hậu nhiệt đới gió mùa, nóng ẩm quanh năm, thích hợp trồng nhiều loại cây trồng, đặc biệt là cây lạc. Điều kiện thời tiết, khí hậu ở nước ta cũng rất thuận lợi cho vi sinh vật xâm nhiễm và gây hại cho nhiều loại cây trồng. Một trong những loại nấm đất điển hình gây hại vùng rễ của cây trồng là Sclerotium rolfsii, có thể gây ra bệnh mốc trắng và thối thân.
Nấm có diện rộng đối với hơn 500 loài thực vật, nhưng nó gây hại nghiêm trọng cho các loại cây trồng lạc, bầu, bí và các loại cây trồng cạn khác được trồng luân canh với các cây họ đậu. Để hiểu rõ tình hình thực tế xin chia sẻ với quý vị và các bạn cách nhận biết các triệu chứng của bệnh, để phòng bệnh sớm và hiệu quả.
Dấu hiệu nhận biết bệnh
– Ban đầu nấm xâm nhập vào gốc thân sát mặt đất, tạo ra vết bệnh nhỏ, hơi lõm, màu nâu, lan rộng theo chiều dài 2 – 4cm rồi bao quanh gốc, lan xuống cổ rễ, củ (khoai tây, lạc) và lan rộng lên phía trên thân, cành, làm mô bị bệnh thối hỏng. Lá phía dưới héo rũ trước, vàng khô, về sau toàn bộ cành héo chết.
– Trên vết bệnh ở gốc thân có phủ một lớp sợi nấm màu trắng, mịn và dày, đâm tia lan rộng cả trên mặt đất quanh gốc cây bệnh. Trên đám nấm mốc trắng có xuất hiện nhiều hạch nấm hình cầu kích thước khoảng 1 mm, lúc đầu màu trắng sau chuyển sang màu nâu đến nâu đậm trông giống như các hạt rau cải.
Cây bệnh héo rũ, xanh hoặc hơi vàng. Cổ rễ và đoạnh thân ngầm bị bệnh có vết màu nâu, thối mục, khô xác. Nhổ cây rễ bị đứt gốc, trên gốc thân cây bệnh mọc lớp nấm trắng đậm. Tia lan rộng ra mặt đất, hình thành nhiều hạch nấm hình tròn. Giống như hạt cải màu trắng, về sau có màu nâu hạt chè.
Nguyên nhân gây ra bệnh ở cây lạc
Do nấm Sclerotium rolfsii gây ra. Nấm dễ dàng hình thành hạch ngay cả trên môi trường nuôi cấy nhân tạo và trên cây bệnh. Kích thước hạch nấm dao động từ 0,8 – 1,5mm. Hạch nấm có sự phân hóa giữa vỏ và ruột. Vỏ hạch gồm các tế bào vách dầy, màu đậm, ruột hạch gồm các tế bào vách mỏng hơn, từ không màu đến màu nhạt hơn.
Những tác hại của virut đối với cây lạc
Bệnh phát sinh phát triển mạnh trong điều kiện nhiệt độ tương đối cao, ẩm ướt, cây sinh trưởng kém. Trên đất trồng độc canh, đất cát thô bệnh nặng hơn. Trên đất có nhiều chất hữu cơ, tàn dư cây chưa hoai mục bệnh hại nặng hơn, vụ Xuân bệnh hại nặng hơn vụ thu.
Bệnh xuất hiện trong suốt quá trình sinh trưởng của cây. Nấm phá hại tia củ lạc trong đất làm tóp, thối củ, hạt mốc, mất sức nảy mầm hoặc khi gieo mầm mọc yếu, cây sẽ bị bệnh. Ở Giai đoạn ra hoa và quả non bệnh hại nặng hơn; vụ xuân bệnh hại nặng hơn vụ thu.
Cách phòng và trị bệnh cho cây
– Luân canh với lúa nước, các cây trồng khác để hạn chế nguồn bệnh ở đất. Bón phân hợp lý và cân đối. Đặc biệt ở vùng đất bạc màu cần bón nhiều vôi, dùng phân chuồng hoai mục để bón.
– Dùng hạt giống tốt, xử lý khô bằng TMTD 2kg/1 tấn hạt; Rovral 50 WP 2kg/1 tấn hạt.
– Dùng thuốc phun vào gốc cây để chống bệnh héo rũ lạc do nấm. Như: Kasumin 2L (1,5-2l/ha); Topsin M-70WP (0,4-0,6kg/ha). Nhổ bỏ cây bệnh khi mới chớm phát sinh, rắc vôi bột vào gốc trên mặt luống. Hoặc tưới nước vôi loãng 4% vào gốc để hạn chế các loại nấm gây bệnh.
