Khi chăn nuôi bất kỳ một mô hình nào chúng ta cũng cần phải nắm bắt được những quy tắc riêng. Trong chăn nuôi để sản phẩm của mình đạt chất lượng cao thì người nông dân cần phải biết cách phòng và trị bệnh cho con vật. Đặc biệt là trong chăn nuôi động vật thủy sản. Nếu không chăm sóc thường xuyên, thủy sản rất dễ nhiễm bệnh do các sự lây lan vi rút từ môi trường nước. Không những vậy, các loại mầm bệnh này lây lan rất nhanh trong nước. Nếu để lâu sẽ dẫn đến thiệt hại kinh tế nặng. Để phòng và trị bệnh cho thủy sản bạn cần nắm chắc “4 đúng” sau đây.
4 nguyên tắc trong phòng trị bệnh thủy sản
Xác định đúng bệnh
Trong quá trình nuôi thủy sản phải thường xuyên theo dõi tốc độ sinh trưởng, phát triển của vật nuôi. Phát hiện sớm bệnh qua kinh nghiệm nuôi. Hoặc đưa mẫu đi xét nghiệm để xác định xem thủy sản nuôi mắc bệnh gì. Xác định tác nhân nào gây bệnh. Ngoài ra biết tỷ lệ nhiễm bệnh là bao nhiêu % để có biện pháp xử lý phù hợp.

Sử dụng đúng thuốc cho thủy sản
Khi đã chẩn đoán chính xác bệnh thì phải sử dụng đúng thuốc đặc trị bệnh đó. Không được sử dụng thuốc kháng sinh để phòng bệnh cho thủy sản. Chẳng hạn khi cá trắm cỏ bị bệnh viêm ruột thì dùng thuốc tím (KMnO4) phun xuống ao. Sau đó dùng TCCA ném xuống ao. Từ đó cải thiện môi trường nước. Hoặc khi tôm bị bệnh mềm vỏ đây là bệnh liên quan đến dinh dưỡng thì nên bổ sung thêm men đường ruột, chất khoáng, axitamin, Vitamin C.
Sử dụng thuốc đúng liều lượng
Khi đã chọn được thuốc để điều trị bệnh thì người nuôi còn phải biết liều lượng sử dụng cho từng loại bệnh. Nếu bệnh nhẹ thì dùng liều thấp. Bệnh nặng phải dùng liều cao hơn nhưng phải xem liều lượng khuyến cáo của nhà sản xuất. Ngoài ra còn phải kết hợp với tình hình thực tế tại ao nuôi có môi trường tốt hay xấu. Diễn biến thời tiết ra sao để xác định được liều thuốc sử dụng tốt nhất
Thuốc, hóa chất dùng để phòng điều trị bệnh cho thủy sản phải được sử dụng theo hướng dẫn sử dụng của nhà sản xuất, sử dụng đúng thời điểm với liều lượng phù hợp. Chẳng hạn khi dùng vôi để cải tạo ao nuôi cá nước ngọt thì sử dụng vôi bột với lượng 10 – 15 kg. Nhưng khi sử dụng để rải trên bờ ao sau mỗi trận mưa nhằm ổn định môi trường ao nuôi thì dùng 1 – 2 kg/100 m2. Hoặc khi sử dụng phân hoặc chế phẩm để gây màu nước cho ao nuôi tôm thì phải dùng vào lúc 8 – 9 giờ sáng khi có ánh nắng mặt trời thì vi sinh vật phát triển tốt hơn.
Sử dụng thuốc đúng thời điểm
Lựa chọn thời điểm sử dụng thuốc hiệu quả nhất. Tức là thời điểm thuốc phát huy tác dụng cao nhất và mầm bệnh bị tiêu diệt nhiều nhất. Nhưng phải chú ý đến thời điểm động vật thủy sản đang có sức khoẻ tốt nhất; môi trường ao nuôi ổn định nhất.

Chẳng hạn khi trộn thuốc vào thức ăn để trị bệnh cho thủy sản thì phải chú ý trộn vào thời điểm mà thủy sản ăn mạnh nhất. Có như vật sẽ tận dụng được hết lượng thuốc. Như vậy sử dụng đúng lúc có nghĩa là phải điều trị kịp thời khi mới phát hiện bệnh không để mầm bệnh tồn tại lâu trong ao nuôi. Nếu mầm bệnh xuất hiện gặp điều kiện môi trường không thuận lợi; sức đề kháng của vật nuôi yếu thì mầm bệnh phát triển rất nhanh sẽ rất khó khống chế trong môi trường nước
Như vậy để hoạt động nuôi trồng thủy sản diễn ra bình thường trong suốt quá trình nuôi thì người nuôi thủy sản phải áp dụng nguyên tắc “4 đúng” trong phòng và trị bệnh thủy sản. Có như vậy mới góp phần tăng hiệu quả phòng, trị bệnh. Từ đó nâng cao hiệu quả trong nuôi trồng thủy sản.
Lưu ý khi dùng kháng sinh trong chăn nuôi thủy sản
Thuốc sử dụng phải được pháp luật cho phép: Chỉ sử dụng thuốc, hóa chất, kháng sinh nằm trong danh mục được phép sử dụng. Tuyệt đối không được sử dụng các loại thuốc đã bị cấm sử dụng trong sản xuất, kinh doanh thủy sản.
Không nên sử dụng kháng sinh để phòng bệnh cho vật thủy sản nuôi. Vì dễ làm cho vi khuẩn “nhờn thuốc” hay kháng thuốc. Chỉ dùng kháng sinh để điều trị sau khi đã xác định được mầm bệnh.
Sử dụng, bảo quản thuốc đúng theo hướng dẫn của nhà sản xuất: Liều lượng, thời gian sử dụng phải tuân thủ theo hướng dẫn của nhà sản xuất. Không sử dụng thuốc kém chất lượng. Ví dụ như hết hạn sử dụng, bảo quản không đúng cách, không rõ nguồn gốc xuất xứ. Phải bảo quản thuốc ở nơi khô ráo, thoáng mát. Để cách biệt với dầu máy, hóa chất độc và thức ăn. Các loại thuốc đã mở bao gói nếu dùng chưa hết phải được cột chặt. Tránh thuốc bị ẩm làm giảm chất lượng.
Khi mua thuốc, chỉ mua thuốc có bao gói còn nguyên vẹn. Trên bao bì phải có các thông tin như tên thuốc, thành phần, công dụng, hướng dẫn sử dụng; ngày sản xuất, hạn sử dụng, mã số lô, tên cơ sở sản xuất.